Wederom met dank aan Jacqueline Beijlen een wandeling in de voetsporen van Napoleon.
Als Napoleon Bonaparte in november 1785 Tweede Luitenant wordt in Valence telt het stadje zo’n 2000 inwoners. Het is daarmee, na Grenoble, de tweede in de Dauphiné. Haar universiteit, die zich nooit inliet met godsdienstoorlogen, was op sterven na dood en overleefde de Revolutie niet..
De bisschoppelijke macht blijft intact en de Kerk is alomtegenwoordig met veel kloosters, die een groot deel van de ruimte innemen. En dat, terwijl de stad letterlijk door de stadsmuren wordt verstikt, tot aan de vooravond van het Tweede Keizerrijk ( 1852)
Enkele jaren voor de komst van Bonaparte, is Valence een stad van geestelijken en rechtsgeleerden, met een soort rechtbank met een veelheid aan diensten, die de burgers in toom moeten houden om zodoende zelf in aanzien te stijgen. Handelaren, handwerkslieden en boeren richten een uitgebreid en sluimerend genootschap op.
Door haar geografische ligging is Valence altijd van militair belang geweest. De inwoners beklaagden zich onvermoeibaar over de huisvestingsplicht van de militairen, zoals over de bouw van kazernes in de jaren 1730. Maar de stad krijgt een nieuwe bestemming door de overdracht van de artillerieschool van Besançon wordt versterkt. Valence is voortaan „plaats van oorlog“.
De komst van twee nieuwe bataljons van het beroemde artillerieregiment van Le Fère vergroot plotseling de bevolking met duizend jonge mannen en edele officieren. Het leidt tot de oprichting van verschillende genootschappen, waar men wetenschap, filosofie en patriottisme bespreekt. In één decennium is Valence een bruisende stad geworden. Dit nieuwe aspect van Valence is ongetwijfeld van invloed op de gedachtevorming van de jonge Corsicaanse officier van zeventien jaar.
De wandeling
1- CENTRUM VICTOR HUGO Plaats van de postkoetsen en de herberg van het Louvre van Valence. Bonaparte, onderweg naar het college van Autun, brengt er in december 1778 zijn eerste nacht door, met zijn vader Charles en zijn broer Joseph.
2- PLAATS CHAMPIONNET .Het oude Champs de Mars, de plaats van revolutionaire tijdschriften en samenkomsten. Bonaparte legt er de burgerlijke eed af op 14 juli 1791. Standbeeld van Championnet, die hem als hoofd van het Italiaanse leger zal opvolgen.
3- KATHEDRAAL SAINT-APOLLINAIRE, ingewijd op 5 augustus 1095. Bonaparte woont, vanaf zijn aankomst in Valentie op 6 november 1785, hier de mis bij. Het bevat het hart van de Paus Pie VI in een monument bovenop een marmeren beeld van Casanova.
4- ÉDICULE ( = gebouwtje) op het plein van Ormeaux. Oude wachtpost waar Bonaparte in de hoedanigheid van officier vanaf 11 januari 1786 “oordeelt over zaken die zijn afdeling betreffen”.
5- PLEIN VAN CLERCS (Restaurant) Plaats van de boekhandel van Pierre Autel, bij wie Bonaparte verschillende leesabonnementen heeft. Zijn oudste zoon Marc Autel zal Bonaparte naar Egypte volgen en er de officiële drukker van het leger worden.
6-HUIS van de HOOFDEN: Momenteel zetel van Valence “ Stad, Kunst en Geschiedenis”. Bonaparte kwam vaak lezen bij Mevrouw Marquet, die dit gebouw uit 1530 bewoonde met haar 4 kinderen.
7- No. 48 GRANDE RUE. (Restaurant) Huis van Marie-Claudine Bou die op de benedenverdieping een koffiekring houdt. Bonaparte huurt er een kamer op de eerste verdieping van 6 november 1785 tot 31 augustus 1786, vervolgens van 16 juni tot 31 augustus 1791.
8- No 3 rue PÉROLLERIE: De Auberge van de „Trois Pigeons ( Drie Duiven)“ van Charles Geny sinds 1775. Bonaparte dineert er alle avonden met de officiers van zijn regiment.
9-TEMPLE PROTESTANT van de straat Saint-James. Ex-Kapel Saint-Ruf werd bezet door „de Vrienden van de Constitutie“, van wie Bonaparte de secretaris is. De urn die door Bonaparte wordt aangeboden, bevat het hart van generaal Championnet die bij Antibes is gestorven, op 9 januari 1800.
10 Rue BARATERIE Het herenhuis van luitenant-kolonel van Josselin, de zwager van de abt van Tardivon.
Vroeger wethouder, later bevelvoerder van de burgerlijke militie en daarna van de nationale garde van Valence.
Hij is degenen die de revolutionaire gevoelens van Bonaparte aanwakkert
11 PARK SAINT-RUF Toegangspoort van de abdij Saint-Ruf. Jacques van Tardivon, de laatste abt van de Orde, introduceert Bonaparte, die door de bisschop van Autun wordt aanbevolen, in het aristocratische milieu van Valence door hem uit te nodigen in zijn literaire salon.
12 CôTE des CHAPELIERS Hier vindt men de herenhuizen van de markies van Veynes en de families Sieyes en Saint-Germain. Bonaparte ontmoet er de brunette Louise Adélaide die met Montalivet zal huwen en die hij tot Dame van het Paleis zal benoemen.
13 No 1 rue MADIER de MONTJAU. Plaats van het oude Stadhuis Valentie waar Bonaparte en een Mazis op 6 november 1785 hun eerste huisvestingsbiljet uit handen van Laurent van Sterk, luitenant in het rechtsgebied van een drost, ontvangen.
14 Bonaparte ondersteunt de KERK SAINT-JEAN in juni 1786 bij de verwijdering van Jacquemart die onder het Keizerrijk door een Provençaalse klokketoren wordt vervangen. Op 17 juli 1791 bij het einde van de mis, voorspelt een bedelares, die hij een aalmoes geeft, hem een kroon.
15 No 8 rue de l’ÉQUERRE. Herenhuis van de familie van Laurencin. Amelie, de dochter van het huis, is een mooi,blond meisje, schrijft Bonaparte in zijn Memoires.
16 Rue Andre LACROIX. Kapel van het klooster van de Cordeliers dat ter beschikking is gesteld aan de School van de Artillerie. Bonaparte volgt er cursussen tekenen en Wiskunde.
17 No 2 rue BELLE-IMAGE. Oud herenhuis van de familie van Sucy. Bonaparte verblijft er in mei 1795. Simon van Sucy vergezelt Bonaparte als hoofdleider van het Italiaanse leger en later het Egyptische leger. Hij wordt in Sicilië op 20 januari 1799 vermoord.
18 No 35 rue FARNERIE. Plaats van het oude hotel van de familie Montalivet. Jean-Pierre van Montalivet is prefect, Directeur van de Bruggen en Rijwegen en later Minister van Binnenlandse Zaken onder Napoleon van 1809 tot 1814.
19 No 15 rue MADIER de MONTJAU. Herberg van de ECU van Frankrijk, van traiteur Faure. Hier viert Bonaparte op 4 december 1785 Sainte-Barbe, de patrones van de artilleristen.
20 No 3 rue VERNOUX. Hier was gevestigd banketbakker-traiteur Couriol Hier neem de arme Bonaparte elke middag wat kleine warme hapjes.
21 Place du COLOMBIER. Oud herenhuis van de familie van de Columbier (duiventil). Bonaparte praat vaak met Mevrouw van Duivetil en flirt met haar dochter Caroline, die hij ook op hun Domaine des Basseaux te Etoile ontmoet.